نقشه‌راه اجرای توافق تجارت آزاد ایران و اوراسیا تا شهریور نهایی می‌شود

فرصتی که تجارت را می‌سازد

کمیته مشترک اجرایی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا قرار است در نشست شهریور/سپتامبر ۲۰۲۵ نقشه‌راه عملیاتی اجرای توافق تجارت آزاد (۲۰۲۵–۲۰۲۸) را تصویب کند؛ این سند می‌تواند جریانِ تعرفه‌ها، دسترسی به بازار و همکاری‌های صنعتی را تسریع کند اما نیازمند مدیریت ریسک‌های انتقالی برای تولیدکنندگان داخلی است.
تاریخ: 26 مرداد 1404
شناسه: 153

پس از به‌اجرا درآمدن توافق تجارت آزاد میان ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) در می ۲۰۲۵، مقام‌های دو طرف اکنون بر تدوین و نهایی‌سازی نقشه‌راه سه‌ساله اجرا (۲۰۲۵–۲۰۲۸) متمرکز شده‌اند تا ترتیبات عملیاتی، زمان‌بندی کاهش تعرفه‌ها و سازوکارهای گمرکی مشخص شود. مسئولان کمیسیون اقتصادی اوراسیا و نمایندگان ایران اعلام کرده‌اند این نقشه‌راه در جلسه مشترک کمیته اجرایی که برای سپتامبر ۲۰۲۵ (شهریور 1404) برنامه‌ریزی شده، مورد تصویب قرار خواهد گرفت.

طبق بیانیه‌های رسمی و گزارش‌های رسانه‌ای، اولویت‌های نقشه‌راه شامل فهرست کالاهای مشمول تعرفه ترجیحی، هماهنگی رویه‌های گمرکی و استانداردهای فنی، و ایجاد مکانیسم حل و فصل اختلافات تجاری است؛ همچنین برنامه‌هایی برای تقویت همکاری صنعتی و ارتقای زنجیرهٔ ارزش میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در نظر گرفته شده است. هدف اعلام‌شده افزایش حجم تجارت و تسهیل دسترسی کالاهای ایرانی به بازارهای قزاقستان، بلاروس، ارمنستان و قرقیزستان و نیز بازار بسیار بزرگ روسیه است.

برای فعالان اقتصادی ایرانی این توافق هم فرصت است و هم چالش: از یک سو کاهش تعرفه‌ها و تسهیل گمرکی می‌تواند صادرات محصولات کشاورزی، فلزات و کالاهای صنعتی را تسریع کند؛ از سوی دیگر رقابت با کالاهای وارداتی از اوراسیا و نیاز به ارتقای استانداردها و توان لجستیکی می‌تواند فشارهایی روی برخی بنگاه‌ها وارد کند. کارشناسان توصیه می‌کنند کسب‌وکارها پیش از نهایی‌شدن نقشه‌راه، سناریوهای تعرفه‌ای را مدل‌سازی و برنامهٔ تطبیق را تدارک ببینند.